Ebeveynler, Çocuklarınızdan İtaat Talep Edin

Hazırlayan: John Piper

Bu yazıyı, Hristiyan ebeveynlere çocuklarından itaat talep etmeleri konusunda tüm yüreğimle seslenmek için yazıyorum. Bunu yazma isteğine kapıldım çünkü küçük çocukların ailelerinin hiçbir sözüne kulak asmadıklarını ve sonucunda da hiçbir şeyle karşılaşmadıklarına şahit olmaktayım. Aileler bir çocuğa iki veya üç kez oturmasını, durmasını, gelmesini veya gitmesini söylüyorlar ve çocuk üçüncü kez kulak asmadığında, gülerek çocuğu rüşvetlerle şımartıyorlar. Bu da bazen istenen davranışla sonuçlanabiliyor, bazen de sonuçlanamıyor.

Geçen hafta, beni bu makaleyi yazmaya iten iki şey oldu. İlki, 13 yaşındaki Andy Lopez’in Santa Rosa, California’da polis tarafından öldürülmesiydi. Polis, çocuğun kendilerine bir tüfekle ateş etmek üzere olduğunu zannetmişti. Aslında oyuncak bir silahtı. Bunu konumuzla alakalı yapan şeyse şu ki, polisler çocuğa iki kere silahını bırakmasını söylemişti. Ama çocuk silahı onlara doğrulttu. Onlar da ateş ettiler.

Durumun detaylarını veya Andy’nin polislerin söylediklerini duyup duymadığını bile bilmiyorum. Bu nedenle Andy’nin kesinlikle itaatsizlik ettiğini söyleyemem. Konu, buradaki “ya öyleyse” konusu. Ya çocuk polisleri duyduysa ve sözlerine doğrudan karşı çıktıysa? Bu doğruysa, böyle yapmak kendi yaşamına mal oldu. Gerekli yetkiye karşı gelmek, böyle bir bedel doğururdu.

Eli Kulağında Olan Bir Trajedi

Böyle bir senaryonun eli kulağında olduğu bir ana geçen hafta uçakta şahit oldum. Bir annenin kendi oğlunu vurulmak üzere hazırlayışını izledim.

Bu kadının ve oğlunun arkasında oturuyorum. Oğlan tahminimce yedi yaşında falandı. Dijital tabletiyle oynuyordu. Kabin memuru tüm elektronik aletlerin uçağın kalkış sırasında kapatılması duyurusunu yaptı. Çocuk kapatmadı. Anne de bunu talep etmedi. Kabin memuru yanımızdan geçerken, çocuğun tableti kapatması gerektiğini söyledi ve ilerlemeye devam etti. Çocuk kapatmadı. Anne de bunu talep etmedi.

Son bir kez, kabin memuru yanlarında dikildi ve oğlanın elektronik aleti annesine vermesi gerektiğini söyledi. Çocuk bu sefer kapattı. Kabin memuru kendi yerine geçtiğinde, çocuk tableti yine açtı ve tüm kalkış boyunca açık tuttu. Annesi hiçbir şey yapmadı. Bu kadın bu çocuğu polis tarafından vurulmak üzere eğitiyor diye kendi kendime düşündüm.

Budala Ebeveynlikten Kurtuluş

Hristiyan olmayan anne babaların asiliğini ve tembelliğini anlayabiliyorum. Kafamda Kutsal Kitap’tan gelen, ruhsal körlerin davranışlarına yönelik belirli bir kategori mevcut. Ama Hristiyan anne babaların ihmalkârlığına şaşıp kalıyorum.

İtaat talep etmede ve görmedeki başarısızlığın arkasında ne yatıyor? Emin değilim. Ama belki şu dokuz nokta, bazı ebeveynleri şu “bırakınız yapsınlar” ebeveynliğinin budalalığından kurtarmaya yardımcı olacaktır.

1. Çocuklardan itaat talep etmek, Kutsal Kitap’ın çocukların ebeveynlerine itaat etmeleri yönündeki buyruğundan dolayı gerekli bir şeydir.

“Ey çocuklar, Rab yolunda anne babanızın sözünü dinleyin. Çünkü doğrusu budur” (Efesliler 6:1). Tanrı’nın çocuklardan anne babalarının sözünü dinlemelerini istemesi ama anne babalardan çocuklarından bunu beklemelerini istememesi mantıksız olurdu. Ebeveynler olarak işimizin bir parçası da budur – çocuklara Tanrı’nın yerleştirdiği yetki mercilerine mutlu ve uysal bir biçimde bağlı olan ruhun yüceliğini öğretmektir. Ebeveynler küçük çocuklar karşısında Tanrı’yı temsil etmektedirler ve çocukları Tanrı’nın buyruklarını takmamaları üzerine eğitmek ölümcül bir şeydir.

2. İtaat Yeni Antlaşma içerisinde, Müjde içerisinde yer alan bir kategoridir.

İtaat “Yasa’ya göre olan” bir kategoriden ibaret değildir. Bir Müjde kategorisidir. Pavlus, Müjde’nin amacının “insanın iman edip söz dinlemesini sağlamak için” olduğunu söylemiştir (Romalılar 1:5). Şöyle demiştir: “Ulusların söz dinlemesi için Mesih’in benim aracılığımla … yaptıklarından başka şeyden söz etmeye cesaret edemem” (Romalılar 15:18).

Pavlus’un hedefi, “her düşünceyi tutsak edip Mesih’e bağımlı” kılmaktı (2. Korintliler 10:5). Bunu kiliselerden talep etti: “Eğer bu mektuptaki sözlerimize uymayan olursa onu mimleyin. Yaptıklarından utanması için onunla ilişkinizi kesin” (2. Selanikliler 3:14).

Tanrı tarafından belirlenmiş yetki mercilerine itaat etmeyi çocuklarına öğretmeyen anne babalar, onları Tanrı Sözü’ne, yani vurgulamayı arzuladıkları Müjde’ye ayak uyduramayan bir yaşama hazırlamaktadırlar.

(Eğer bu öğretinin ne kadar önemli olduğundan şüphe duyan varsa, lütfen For the Fame of God’s Name adlı kitapta Wayne Grudem tarafından yazılan “Pleasing God by Our Obedience: A Neglected New Testament Teaching” bölümünü okuyun.)

3. Çocuklardan itaat talep etmek mümkündür.

Söz dinlemeyen çocukların yanında çaresiz bir şekilde davranan anne babaları izlemek içler acısıdır. Tanrı çocuklardan söz dinlemelerini beklemektedir çünkü anne babaların çocuklarından itaat talep etmeleri mümkündür. Küçük çocukların, bir yaşının altındakilerin, neye dokunabilecekleri, neyi ısırabilecekleri, neyi çekebilecekleri, neyi kurcalayabilecekleri, neyi tükürebilecekleri veya neye çığlık atabilecekleri etkili bir biçimde gösterilebilir. Siz onlardan daha büyüksünüz. Büyüklüğünüzü onları sevinç yolunda korumak üzere kullanın, onları bencilliğe mahkûm etmek üzere değil.

4. İtaat beklemek, evdeki önemsiz şeylerde de geçerli olmalıdır ki, toplum içindeki önemli şeylerde de mümkün olabilsin.

Çocukların toplum içinde niçin kontrolden çıktığına yönelik bir açıklama, onlara evde itaatin öğretilmemiş olmasıdır. Bunun bir sebebi, evdeki çoğu şeyin savaşmaya değmez görünmesidir. Bir çocuğun bir şeyi yapma konusundaki isteksizliğiyle uğraşıp zaman ve efor sarf etmek yerine o şeyi kendimiz yapmamız daha kolaydır. Ancak böyle yapmak, çocuğunuzu söz dinlemenin tercih meselesi olduğu yönünde eğitir. İtaati beklemede tutarlı olmak, çocuklarınızın toplum içinde de sevimli çocuklar olmalarına yardımcı olacaktır.

5. İtaat talep etmek çaba gerektirir ve bu çabaya değer.

Eğer bir çocuğa yatakta kalmasını söylüyorsanız ve buna rağmen kalkıyorsa, kalkıp itaatsizlikleriyle uğraşmaktansa, yatağına geri dönmelerini söylemek daha kolaydır. Ebeveynler yorulmuş hâldeler. Bunu anlayabiliyorum. 40 yıldan fazladır, on sekiz yaşından küçük çocuklarım oldu. İtaat talep etmek hem fiziksel hem de duygusal olarak enerji istiyor. Çocukları kendi hâllerine bırakmak çok daha kolay.

Sonuç ne oluyor? Önemli noktalarda kontrol edilemeyen çocuklar oluyor. Ama ulaşmak için tüm yolları denemeyi öğrenmiş oluyorlar. Anne takatsiz ve baba da kullanılması kolay. Ne zaman çileden çıkacağınızı kestiriyorlar. Dolayısıyla sözünüzü tam o sınıra kadar dinlemiyorlar. Bu herkes için acı meyvelere yol açar. Ama her itaatsizlikle derhal, tutarlı bir biçimde ilgilenmek, anne babalar, çocuklar ve diğer insanlar için tatlı meyveler getirir.

6. Böyle gelmiş ve böyle geçmekte olan sorunları ortadan kaldırabilirsiniz.

Anne babaların disiplin talep etmemelerinin bir nedeni de buna kendilerinin hiç maruz kalmış olmamalarıdır. İki usulün olduğu evlerden gelmektedirler: pasiflik ve öfke. Öfkeli bir biçimde ebeveynlik etmek istemediklerini bilirler. Bunun bildikleri tek alternatifiyse pasifliktir. İyi haber şu ki, bu durum değişebilir. Anne babalar Kutsal Kitap’tan ve bilge insanlardan neyin mümkün olduğunu, neyin buyrulduğunu, neyin bilgece olduğunu ve bunları sabırlı, sağlam, sevecen ve Müjde merkezli bir ruhla nasıl yapacaklarını öğrenebilirler.

7. Merhametli ebeveynlik, çocukları dışsal itaatten sevinç dolu gönüllülüğe götürür.

Çocuklar iman aracılığıyla itaati daha anlamadan önce, itaat etmeleri gerekmektedir. İman geldiğindeyse, korku, ödül ve saygı aracılığıyla öğrenmiş oldukları itaat, imanın doğal bir dışavurumu olacaktır. İmandan önce itaat talep etmemek akılsızlıktır. Uzun vadede sevgi dolu bir tutum değildir. Böyle yapmak derin itaatsizlik alışkanlıkları yaratır ve sonrasında iman, kişinin alışkanlıklarına daha da nüfuz edecek yerde, onları önce alt etmek zorunda kalacaktır.

8. Anne babaları itaat talep eden çocuklar daha mutludurlar.

Bırakınız yapsınlar ebeveynliği, lütuf sahibi, alçakgönüllü çocuklar ortaya çıkarmaz. Şımarık çocuklar yaratır. Ne onların çevresinde olmak keyiflidir, ne de kendileri mutludur. Talepkâr ve küstahtırlar. Benimsedikleri “özgürlük” kendileri için veya başkaları için bir bereket değildir. Dümensiz tekne ne kadar özgürse, onlar da o kadar özgürdür. Kendi kaprislerinin kurbanıdırlar. Er ya da geç, bu kaprisler duvara toslayacaktır. Bu da sefalet demektir. Ya da, polisle ölümcül bir karşılaşma dahi olabilir.

9. İtaat talep etmek, kusursuzluk talep etmekle aynı şey değildir.

Ebeveynler çocukları karşısında Tanrı’yı temsil ettikleri için –özellikle de çocuklar Müjde’ye iman aracılığıyla Tanrı’yı tanımadan önce– onlara hem adalet hem de merhamet gösteririz. Her itaatsizlik cezalandırılmaz. Bazıları fark edilir, uyarılır ve geçilir. Bunun bir tarif kitabı yoktur. Çocuklar bizim ebeveynliğimizden Tanrı’nın yakıp yok eden bir ateş olduğunu (İbraniler 12:7, 29) ve O’nun sabırlı ve tez öfkelenmez olduğunu öğrenmelidirler (1. Timoteos 1:16). Her iki durumda –hem terbiyede hem sabırda– hedefimiz hızlı, mutlu, derinlemesine itaattir. Mesih’te Tanrı’yı bilmenin meyvesi budur.

Anne babalar, bunu yapabilirsiniz. Bu zorlu bir süreç. Yaşamımın yüzde altmıştan fazlasını bu süreçte harcadım. Ama bu yolda bahşedilen ilahi lütuf da mevcut ve karşılığını bolca alacaksınız.